اختلال صوت
مقدمه
اختلال صوت ،هنگامی رخ می دهد که کیفیت صدا،میزان صداو بلندی صدا متفاوت باشد یا برای سن،جنسیت،زمینه فرهنگی یا موقعیت جغرافیایی فرد نامناسب باشد.اختلال صدا همچنین زمانی وجود دارد که فرد از داشتن صدایی غیرطبیعی که نیاز های روزانه را برآورده نمی کند ابراز نگرانی کند،حتی اگر دیگران آن را متفاوت نپندارند.
درمان اختلال صوت در گرگان_09909501428 حنیف امانیان
اختلالات صوتی به شرح زیر دسته بندی می شوند:
Organic:
این اختلال ماهیت فیزیولوژیکی دارد و درنتیجه تغییراتی در مکانیسم های تنفسی،حنجره یا دستگاه صوتی ایجاد میشود.
Structural:
اختلال صوت که ناشی از تغییرات فیزیکی در اندام های مربوط به تولید صدا است،مانند:ورم تارهای صوتی یا تغییرات ساختاری در حنجره به علت افزایش سن
Neurogenic:
ااختلال صوت ارگانیک که درنتیجه مشکلات عصب دهی سیستم عصبی مرکزی یا محیطی به حنجره ایجاد می شود و بر عملکرد مکانیسم صوتی تاثیر میگذارد،به عنوان مثال:لرزش صوتی،دیسفونی اسپاسمودیگ یا فلج چین های صوتی.
Functional:
اختلالات صوت که در نتیجه استفاده نادرست یا ناکارآمد از دستگاه صوتی در صورت طبیعی بودن ساختار صوتی ایجاد می شود.مانند:خستگی صوتی،دیسفونی یا آفونی و…
گفتاردرمانگر در ارزیابی و درمان اختلالات صوتی نقش دارد . بعضی از اختلالات صوتی نادر در اثر عوامل تنش زا و استرس زا ایجاد میشود که گفتاردرمانگر در این صورت آن هارا به سایر متخصصان ارجاع میدهد.
اختلالات صوتی به طور متقابل از هم جدا نیستند و هم پوشانی دارند،به عنوان مثال:علت نودول ها عملکردی است،زیرا درنتیجه استفاده نادرست ازصدا ایجاد میشود.استفاده نادرست از صدا منجر به ضربه مکرر به چینهای صوتی میشود که ممکن است موجب ایجاد تغییرات ساختاری در بافت چین های صوتی میشود.
بروز و شیوع
ثابت شده است که شیوع اختلالات صوتی درمیان افراد متقاضی درمان تحت تاثیر جنس،سن و شغل قرار دارد:
جنسیت:شیوع در زنان بالغ نسبت به مردان بالغ بیشتر است.در کودکان،اختلالات صوتی به طور قابل توجهی درپسرها نسبت به دختران شیوع بیشتری دارد.
سن:شیوع اختلال در بزرگسالان مسن بیشتر است
گروه های شلغی:به نظرمیرسد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال صدا قرار دارند شامل معلمان،کاربران حرفه صدا،فروشندگان،خوانندگان هستند.
اصطلاح دیسفونیا یک اصطلاح عمومی است که علائم شنیداری-ادراکی اختلالات صوتی را دربر میگیرد.دیسفونیا با تغییر کیفیت صدا،زیر و بمی صدا،بلندی صدا یا تلاش صوتی مشخص میشود.
علائم و نشانه های دیس فونی شامل :
خشن بودن صدا
نفس آلود بودن صدا
پر تنش بودن کیفیت صدا
صدای گرفته
زیر و بمی غیر طبیعی(خیلی پایین ی خیلی بالا بودن،شکست زیروبمی،افزایش دامنه زیر و بمی)
غیر طبیعی بودن بلندی صدا
تشدید غیر طبیعی(هایپرنیزال یا هایپونیزال بودن)
آفونی(از دست دادن صدا)
وقفه در آواسازی
صدای ضعیف
صدای مرطوب(مثل قرقره کردن)
صدای پالسی
صدای تیز
صدای لرزان
دیگر علائم و نشانه ها:
افزایش تلاش های صوتی مرتبط با صحبت کردن
کاهش استقامت صدا یا شروع خستگی با استفده طولانی مدت از صدا
کیفیت صوتی متغیر در طول روز یا هنگام صحبت کردن
نفس کشیدن سریع
سرفه مکرر یا پاکسازی گلو(ممکن است با افزایش استفاده از صدا بدتر شود)
تنش بیش از حد،درد،حساسیت بیش از حد گلو
علائم و نشانه ها میتوانند بصورت جداگانه یا ترکیبی بروز کنند و با پیشرفت درمان برخی از این علائم از بین میروند ولی برخی با از بین بردن راهکارهای جبرانی ظاهر میشوند.
علت ها:
تولید صدای طبیعی به قدرت و جریان هوای تامین شده توسط سیستم تنفسی بستگی دارد:قدرت،تعادل،هماهنگی،و استقامت عضلات حنجره و هماهنگی این ها با ساختار های تشدید کننده سوپرا گلوت .اختلال در یکی از سه سیستم تولید صدا(دستگاه تنفسی،حنجره،ساب گلوت)یا در تعادل فیزیولوژیکی در بین سیستم ها ممکن است منجر به اختلال صدا شود.و اختلال نیز میتواند به دلایل ارگانیک،عملکرد و یا روانشناختی باشد.
نقش و مسئولیت گفتاردرمان:
گفتاردرمانگر در ارزیابی،تشخیص و درمان اختلالات صوتی نقش دارد.گفتاردرمانگرها برای ارزیابی میزان استفاده از صدا و عملکرد صوتی برای تعیین علت علائم گزارش شده و تعیین روش های درمانی بهینه برای بهبود تولید صدا آموزش دیده اند.همچنین درمانگران درصورت لزوم به پزشکان متخصص بیمار را ارجاع میدهند.
غربالگری:
در صورت مشکوک بودن به اختلال صدا و یا دلیل نگرانی افراد،والدین،معلمان یا ارائه دهندگان خدمات بهداشتی گفتاردرمانی انجام شود.هنگامی که در غربالگری انحراف از صدای طبیعی تشخیص داده میشود، ارزیابی بیشتری لازم است.
غربالگری شامل ارزیابی ویژگی های صوتی مربوط به تنفس،آواسازی و تشدید و همچنین دامنه و انعطاف پذیری صوتی(به عنوان مثال،میزان صدا،بلندی صدا،دامنه و ارتفاع صدا)است.درمانگران ممکن است از یک ابزار غربالگری رسمی استفاده کنند یا داده ها را با استفاده از کارهای غیر رسمی انجام دهند.
ارزیابی جامع:
تمامی مراجعان دارای اختلالات صوتی ترجیحا با روشی که متناسب با شکایت بیمار است ارزیابی میشوند.یک ارزیابی جامع برای افراد مشکوک به اختلال صدا با استفاده از اقدامات استاندارد و غیر استاندارد انجام میشود.هنجارها براساس سن،جنس،نوع دقیق ابزارمورد استفاده،پیشینه فرهنگی و گویشی است.
ارزیابی شامل:
ساختار و عملکرد ساختارها از جمله نقات قوت و ضعف در تولید صدای گفتار و ارتباط کلامی و غیرکلامی.
کمبود های بیمار گونه مانند شرایط سلامتی بیمارو یا داروهایی که بیمار مصرف میکند و میتواند بر صدا تاثیر بگذارد.
محدودیت های فرد در مشارکت،از جمله وضعیت عملکردی در ارتباطات و تعاملات بین فردی.
عوامل زمینه ای(محیطی و شخصی) که به عنوان مانعی برای ایجاد موفقیت در ارتباطات و مشارکت در زندگی محسوب میشود.
تاثیر اختلالات ارتباطی بر کیفیت زندگی و محدودیت های عملکردی .
مراحل ارزیابی:
تاریخچه گیری
خودارزیابی(آگاهی فرد نسبت به اختلالش)
معاینه دهانی
ارزیابی تنفس
ارزیابی درکی-شنیداری
ارزیابی ابزاری(استروبوسکوپی)
نتایج ارزیابی :
تشخیص اختلال صدا
توصیف بالینی ویژگی ها و شدت اختلال
بیان پیش آگهی و توصیه های مربوط به مداخله
شناسایی گزینه های متناسب درمان
در صورت لزوم ارجاع به سایر متخصصان
مداخله برای دستیابی به تولید صدا و هماهنگی تنفس و دریچه حنجره انجام می شود.
مطابق با چارچوب WHO (2001) ، مداخله به گونه ای طراحی شده است تا:
• نقاط قوت را تولید کنید و نقاط ضعف مربوط به ساختارها و عملکردهای اساسی را که بر تولید صدا تأثیر می گذارد ، برطرف کنید.
• فعالیت ها و مشارکت فرد را با کمک به فرد در کسب مهارت ها و استراتژی های ارتباطی جدید تسهیل کنید.
• اصلاح عوامل زمینه ای برای کاهش موانع و افزایش تسهیل کننده های ارتباط و مشارکت موفق ، ایجاد امکانات مناسب و پشتیبانی های دیگر ، و همچنین آموزش نحوه استفاده از آنها.
همکاری با سایر افراد حرفه ای
در مورد اختلالات صوتی مرتبط با پزشکی (به عنوان مثال ، پولیپ های صوتی ، کیست های صوتی ، دیسفونی اسپاسماتیک) ، گفتاردرمانگرها اغلب با متخصصان گوش و حلق و بینی و سایر متخصصان پزشکی (به عنوان مثال ، متخصصان ریه ، گوارش ، نورولوژیست ، آلرژی ، غدد درون ریز ) تشکیل تیم میدهند و باهم همکار میکنند.
برخی از افراد در غیاب آسیب ساختاری (به عنوان مثال ، آفونی عملکردی ، دیسفونی تنش عضلانی ، و فالستوی جهشی / عملکردی) دچار اختلالات صوتی می شوند و ممکن است علاوه بر آنچه توسط گفتاردرمانگر فراهم می شود ، از پشتیبانی نیز بهره مند شوند. می توان از مشاوره ، دستکاری مستقیم صدا و استفاده از سوالات مصاحبه برای بررسی عوامل احتمالی موثر در مشکل صدا استفاده کرد.گفتاردرمانگر ها فرد را به متخصصان مناسب (به عنوان مثال روانشناسان) ارجاع می دهند تا مسائل خارج از دامنه عمل گفتاردرمانگر را برطرف کنند.
رویکردهای درمانی
هنجارها در هنگام تعیین نیازهای صوتی و تعیین اهداف در نظر گرفته می شوند. به عنوان مثال ، هنجارها و نیازهای صوتی در محیط کار ممکن است با نیازهای جامعه متفاوت باشد (به عنوان مثال ، خانه و محیط های اجتماعی)
گفتاردرمانگرها اغلب جنبه های بیش از یک رویکرد درمانی را در تهیه یک طرح درمانی لحاظ می کنند.
رویکردها می توانند مستقیم یا غیرمستقیم باشند.
• رویکردهای مستقیم به منظور تغییر در رفتارهای صوتی و ایجاد تولید صدای سالم ، بر دستکاری دستگاه تولید صدا (به عنوان مثال اواسازی ، تنفس و عملکرد اسکلتی – عضلانی) متمرکز است.
• رویکردهای غیرمستقیم محیط شناختی ، رفتاری ، روانشناختی و جسمی را که در آن صداگذاری رخ می دهد اصلاح می کند، رویکردهای غیر مستقیم شامل دو جزء زیر است:
1. آموزش به بیمار – بحث در مورد فیزیولوژی طبیعی تولید صدا و تأثیر اختلالات صدا بر عملکرد. ارائه اطلاعات در مورد تأتیراستفاده نادرست از صوت و راهکارهایی برای حفظ سلامت صوت (بهداشت صوتی).
2. مشاوره – شناسایی و اجرای استراتژی هایی مانند مدیریت استرس برای اصلاح عوامل روانی اجتماعی که بر سلامت صدا تأثیر منفی می گذارند.
یک طرح درمانی معمولاً شامل استفاده از حداقل یکی از رویکردهای مستقیم و یک یا چند رویکرد غیر مستقیم بر اساس شرایط و اهداف بیمار است. برخی از درمانگران بر تغییر مستقیم علائم خاص صدای نامناسب متمرکزهستند ، در حالی که دیگران رویکرد جامع تری را با هدف ایجاد تعادل در سیستم های فیزیولوژیکی زیر مجموعه تولید صدا – تنفس ، آواسازی و تشدید، در نظر میگیرند.
بسیاری از پزشکان با این کار شروع می کنند:
شناسایی رفتارهایی که در ایجاد مشکلات صوتی نقش دارند ، از جمله اقدامات غیر بهداشتی صوتی (به عنوان مثال ، فریاد زدن ، بلند صحبت کردن، سرفه ، پاکسازی گلو).
اجرای روشهای بهداشتی صوتی سالم (به عنوان مثال ، نوشیدن مقدار زیادی آب و صحبت در حد بلندی متعادل ) و روشهایی برای کاهش رفتارهای صوتی آسیب زا.
گزینه های درمان
بخشهای زیر شرح مختصری از درمانهای عمومی و خاص برای افراد مبتلا به اختلالات صوتی را ارائه می دهد. آنها تحت دو دسته گسترده سازماندهی می شوند: صدا درمانی physiologic (یعنی آن دسته از روشهای درمانی که مستقیماً فیزیولوژی مکانیسم صوتی را اصلاح می کنند) و صدا درمانی symptomatic (یعنی درمانهایی که با هدف اصلاح علائم صوتی انحرافی یا مولفه های صدای ادراکی با استفاده از انواع تسهیل کننده انجام می شود)
انتخاب درمان به نوع و شدت اختلال صوت و نیازهای ارتباطی فرد بستگی دارد.
صوت درمانی فیزیولوژیک:
صوت درمانی فیزیولوژیک اختلال صوت ذاتاً یک رویکرد جامع برای درمان است. برنامه های صوت درمانی فیزیولوژیک تلاش می کنند تا سه تا از سیستم های تولید صدا (تنفس ، آواسازی و تشدید) را به تعادل برساند.برخی از این روش ها:
Accent Method
روش تکیه برای افزایش خروجی ریوی ، بهبود کارایی گلوت ، کاهش کشش بیش از حد عضلانی و عادی سازی الگوی لرزش در هنگام آوایی طراحی شده است. در طول درمان ، درمانگر ممکن است یک یا چند کار زیر را انجام دهد:
تنفس شکمی را با قرار دادن بیمار در وضعیت خوابیده تسهیل کنید.
ریتم ها را به گفتار تولید شده منتقل کنید ، در ابتدا یک مدل داده می شود و در نهایت از طریق خواندن ، مونولوگ و گفتارمحاوره ای پیشرفت می کند.
Conversation Training Therapy(CCT)
CCTبدون استفاده از سلسله مراتب درمان سنتی،منحصرا بر آگاهی و تولید صدا در مکالمه تمرکز میکند.در این روش درمانگر سعی میکند تا از طریق تقلید،تقویت و مدل سازی در گفتار محاوره ای،بیماران را در دستیابی به آوایی متعادل راهنمایی کند.
Cup bubble/Lax Vox
این کار به این صورت انجام میشود که بیمار ابتدا فنجان آب را بی صدا بنوشد.برای آزمایش های بعدی می توان صداگذاری کرد و به مرور زمان میتوان صدارا در آزمایشات مختلف تغییر داد.سرانجام در همان هنگام ابزار فنجان برداشته میشود و آواسازی همچنان ادامه دارد.تصور میشود که این تمرین سبب انعطاف مجرای صوتی در هنگام آواسازی وکاهش تنش چین های صوتی میشود.
Symptomatic voice therapy
تمرکز صدا درمانی علامتی بر تغییر علائم صوتی انحرافی یا اجزای صدای ادراکی است. علائم انحرافی ممکن است شامل ارتفاع زیاد یا کم صدا ، صدای بسیار ملایم یا بلند ، ریتم تنفسی یا استفاده از برخوردهای سخت گلوت یا سرخ شدن گلوت باشد. صدادرمانی علامتی اختلال صدا را از طریق اصلاح مستقیم علائم با استفاده از انواع تکنیک های تسهیل کننده صدا بهبود می دهد که مستقیم یا غیر مستقیم هستند،برخی از این روش ها شامل:
Amplification
از دستگاه های تقویت کننده مانند میکروفون می توان برای تقویت صدا در هر موقعیتی که نیاز به افزایش صدا دارد (به عنوان مثال ، هنگام صحبت با گروه های بزرگ ، یا هنگام مکالمه هنگامی که صدای فرد ضعیف است) استفاده کرد. به این ترتیب ، تقویت صدا می تواند به عنوان یک ابزار پشتیبانی یا به عنوان وسیله ای برای ارتباطات تقویت کننده عمل کند که می تواند به جلوگیری از عملکرد بیش از حد صوتی در نتیجه مکالمه با افزایش صدا یا برای مدت زمان طولانی کمک کند.
Auditory masking
Auditory masking در موارد آفونیا / دیسفونی عملکردی مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب منجر به آوایی تغییر یافته یا طبیعی می شود. به افراد آموزش داده می شود هنگام استفاده از هدفونهایی با ورودی نویز پوشاننده ، با صدای بلند صحبت و یا بخوانند. با استفاده از پس زمینه با صدای بلند ، فرد اغلب صدا را با افزایش حجم تولید می کند (اثر لومبارد) که می تواند ضبط شود و بعداً به عنوان مقایسه در درمان استفاده شود.
Straw phonation
در این روش با باریک شدن دستگاه صوتی باعث افزایش فشار هوا در بالای چین های صوتی میشود و در حین آواسازی آن ها را کمی از هم جدا میکند و نیروی برخورد را کاهش میدهد.برای رسیدن به این هدف فرد با آواسازی از طریق نی یا لوله ،دستگاه صوتی را نیمه مسدود میکند.با تغییر طول و قطر نی می توان مقاومت را دستکاری کرد.
آنچه در مورد زبان پریشی یا آفازی باید بدانید!!
